به گزارش روابط عمومی بانک کشاورزی و به نقل از پایگاه خبری بانکداری الکترونیک ،در بهمن‌ماه سال گذشته بانک مرکزی گزارشی در زمینه بانکداری الکترونیک با تاکید بر وضعیت نظام بانکداری متمرکز برای ارسال به دولت تهیه کرد که شامل حدود 18 پارامتر درباره مشخصات یک نظام یکپارچه استاندارد بود و درباره هر یک از بانک ها مورد تحقیق قرار گرفته بود. محتوای کلی این گزارش های سه ماهه محور گفتگو با محمدجعفر زمانی مدیراموربانکداری الکترونیک بانک کشاورزی است.به گفته وی تنها کربنکینگ بانک کشاورزی 18 مشخصه مورد نظر گزارش را دارا بود. گفتگوی پایگاه خبری بانکداری الکترونیک با مدیراموربانکداری الکترونیک بانک کشاورزی از پی می آید:
•درخصوص پارامتر هایی که در گزارش فصلی که بانک مرکزی به رییس جمهور ارایه می دهد ونحوه انتخاب بانک ها توضیح دهید؟
در بهمن‌ماه رییس کل بانک مرکزی گزارشی به رییس‌جمهور داده اند که درآن همه بانکها در یک دوره سه ماهه مورد ارزیابی قرار گرفته اند . دراین گزارش همه پارامترهای مورد نظردرزمینه بانکداری الکترونیک درخصوص بانک کشاورزی تیک خورده و روی سامانه یکپارچه بانکی تاکید شده است.
کربنکینگ یک تعریف دارد که اگر این تعریف مشخص شود ارزیابی‌ها ساده‌تر خواهد شد به همین دلیل بانک مرکزی و وزارت اقتصاد قصد دارند که یک تعریف مشخص و با جزئیات بیشتر درباره کربنکینگ ارایه دهند تا بانک‌هایی که ادعای داشتن«سامانه یکپارچه بانکی» دارند بتوانند خود را با آن مقایسه کنند .
یک بحث مهم در باره « سامانه یکپارچه بانکی » زیرساخت‌هاست. اگر بانکی عنوان کند که «کر» دارد باید زیرساخت‌هایش را هم داشته باشد به عنوان مثال در پارامترهایی که در گزارش فصلی وجود دارد یک گزینه الزام به داشتن سایت های DR و Mirror است.
داشتن زیرساخت مناسب برای ارایه خدمات بسیار مهم است زیرا ریسک سرویس مورد نظرپایین می آید و از طرفی با ایجاد زیرساخت مناسب ظرفیت ارایه خدمت بالا می رود.
در ایجاد زیرساخت‌ها باید یکسری استانداردهای مشخص که در دنیا وجود دارد را رعایت کرد یکی داشتن سایت مطمئن اصلی است که اکثراً دارند دیگری داشتن سایت Mirror است تا کلیه تراکنشها در یک بانک اطلاعاتی بطور همزمان ثبت شود. علاوه برآن سایت دیگری با فاصله از سایت اصلی باید وجود داشته باشد تا اگر برای سایت اصلی اتفاق فنی یا طبیعی و یا غیرقابل پیش‌بینی افتاد بتوان بلافاصله سرویس را برقرار نمود .
•سایت پشتیبان و Mirror چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟
سایت Mirror معمولا در نزدیکی سایت اصلی قرار دارد که بلافاصله در صورت ایجاد اشکال فنی ، ازطریق آن خدمات ارائه می شود اما سایت پشتیبان بطورمعمول با فاصله 20 یا 30 کیلومتری از سایت اصلی ایجاد می شود تا اگر برای آن منطقه مشکلی ایجاد شد ازطریق سایت پشتیبان خدمات ادامه یابد . DR سایت حوادث غیر مترقبه است که برای موارد بسیار خاص پیش بینی می شود. داشتن سایت DR جزء ضروریات برای هربانکی است که در بانک کشاورزی در فاصله km400 از مرکز ایجاد شده است .
• نکته دیگری که در این گزارش فصلی روی آن تاکید شده تبدیل همه حساب ها بطور متمرکز است به اعتقاد شما آیا کلیه حسابها در شبکه بانکی متمرکز است؟
خیلی از بانکها سرویس فراگیر دارند اما همه حساب‌های بانک روی این سرویس نیست یکی از ویژگی های داشتن کر این است که همه خدمات بانک روی سیستم یکپارچه پیاده شده باشد. اکنون در بانک کشاورزی همه حساب ها درسیستم مهرگستر قرار دارد و همه 1950 شعبه بانک مهرگستر هستند .
پارامتردیگردرگزارش داشتن کارت اعتباری است. همانطورکه می‌دانید این خدمت در کشور ما چندان گسترش نیافته است . در بانک کشاورزی حدود 40 تا 50 هزار کارت اعتباری فعال وجود دارد . کارت اعتباری به طور کلی در کشور ما چندان توسعه نداشته ولی با طرح میزان وزارت بازرگانی که برای کارمندان طراحی شده شروع خوبی برای توسعه آن می باشد . برای طرح میزان بانک کشاورزی حدود 50 هزار کارت صادر کرده که حدود 80 درصد آن استفاده شده و دارندگان آن در حال استفاده ازآن هستند .
پارامترهای دیگردرگزارش بانک مرکزی داشتن سامانه های ساتنا ، پایا و حساب شبا است که وظیفه این سامانه ها بالا بردن سرعت و دقت درانتقال وجوه بین سیستم بانکی است .
• تعریف دقیق شما از کُر چیست؟
کربنکینگ یک سیستم یکپارچه بانکداری است به گونه‌ای که تمامی تراکنش هاو فعالیت یک بانک را اعم از عملیات شعبه (صف) و ادارات (ستاد) دربر گرفته و ضمن مدیریت تراکنشها در تمامی واحدها امکان کنترل و بررسی صحت عملیات و صدور مجوزهای لازم را برای انجام عملیات به صورت یکپارچه فراهم سازد.با داشتن سیستم یکپارچه بانکی ، امکان انجام عملیات بین شعبه ای فراهم شده و بانک به صورت مجموعه ای بهم پیوسته فعالیت می نماید ضمن اینکه امکان تهیه انواع گزارش های مالی ، تسهیلاتی و آماری را بصورت لحظه ای فراهم می سازد.
• حال چرا بانک کشاورزی ادعا می‌کند که در این مقوله نسبت به بانکهای دیگر جلوتر است ؟
برای اینکه شاهدی بیاورم که بانک کشاورزی در این زمینه خوب کار کرده یکی گزارش ارزیابی بانک مرکزی است و شاهد دیگر اینکه در هفتم اسفندماه اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی عملکرد بهمن ماه سیستم بانکی در شتاب را به همه بانکها اعلام کرده است . سیستم مهرگستر بانک کشاورزی در بهمن ماه 25/99 درصد تراکنش موفق داشته به عبارت دیگربین بانکهای دولتی و خصوصی کمترین تراکنش ناموفق را داشته و بهترین سرویس رابه دارندگان کارت سیستم بانکی داده است.سامانه مهرگستربانک کشاورزی دربهمن ماه حدود140 میلیون تراکنش داشته که 56 میلیون آن تراکنش کارتی بوده است.
بعضی سامانه‌هاممکن است ویژگی‌های یک کربنکینگ را به لحاظ نرم‌افزاری داشته باشند ولی وقتی تعداد تراکنشها از یک حد بالاتر می‌رود آن سامانه با مشکل مواجه می شود. چند بانک سامانه‌ای را پیاده کرده‌اند ولی به محض اینکه تعداد شعب آنها از 100 بالاتر رفته سیستم جوابگو نبوده است. با ظرفیت‌سازی که در بانک کشاورزی شده ما همچنان توانایی گسترش دادن به فعالیت‌ها را داریم.
•چه فعالیتی در بانک کشاورزی نمود بیشتری داشته که سبب شده در این گزارش فصلی برتر شناخته شود با توجه به اینکه بانکهای خصوصی هم در حوزه کر و بانکداری الکترونیک فعالیت‌های زیادی دارند؟
بانک کشاورزی معمولاً نسبت به کاری که انجام می‌دهد تبلیغات کمتری دارد ابتدا زیرساخت‌ها را آماده می کند سپس خدمت را ارایه می دهدولی برخی بانکها بدون داشتن زیرساخت فنی و امنیتی لازم خدمت را ارایه می‌دهند و بعد از راه اندازی به دنبال آن می روند. ازنظربانک کشاورزی بهتر است که ابتدا زیرساخت آماده شود بعدا خدمت ارایه شود برای ریسک کمترو قابلیت توسعه‌پذیری بیشتر. به عنوان مثال درحال حاضر علی‌رغم اینکه همراه بانک کشاورزی برخی از سرویس‌هایی که بانکهای خصوصی ارایه می‌دهند را ندارد و با وجود تنوعی که درسیستم عامل گوشی‌ها وجود دارد، سامانه همراه بانک کشاورزی تمامی سیستم عامل های موجود و معتبر را پشتیبانی می کند. بنابراین داشتن برنامه و نقشه راه طبق استانداردهای لازم برای ایجاد کربنکینگ درمراحل پیاده سازی و انجام آن طبق برنامه دربانک موجب پیشرو بودن بانک کشاورزی شده است .
•با توجه به اینکه در ابتدای صحبت عنوان کردید که شاید توقع بانک مرکزی تا حدودی در انتخاب پارامترها برای ارزیابی پایین بوده است شاید اگر پارامترهای جدید اضافه می‌شد بهتربودآیا امکان تغییر آن وجود دارد ؟
هم اکنون نظارت بانک مرکزی درزمینه بانکداری الکترونیک با توجه به امکانات موجود کشور از طریق عوامل ذکر شده درگزارش اعمال می شود ولی پیش بینی می شود بتدریج عوامل جدیدی اضافه شود و سطح خواسته های بانک مرکزی بالا برود.
•چه فعالیت هایی بانک کشاورزی انجام داده است که از سایر بانکها می تواند متمایز باشد؟
نظارت برنحوه هزینه کردن تسهیلات پرداختی درراستای تعهدات مشتری از مسائل مهم سیستم بانکی است.بانک کشاورزی بعنوان یک بانک تخصصی دراین زمینه عملکرد خوبی دارد از طرفی طرحهای بانک درسطح کشور گسترده است .لذا بانک کشاورزی سامانه نظارت بر طرحها را راه اندازی نمود و تا کنون 45 هزار طرح درسامانه ثبت شده است . اطلاعات آن همزمان با پیشرفت طرحها بروز می شود و امر نظارت را از مرکز و استان تسهیل می نماید.
بانک کشاورزی از آنجا که می‌خواهد در زمینه تسهیلات به سمت بانکداری الکترونیک حرکت کند سامانه‌ای به نام درخواست تسهیلات را ابتدا در پنج استان گلستان، یزد، زنجان، خراسان جنوبی و هرمزگان راه اندازی نموده است . به مدت چندماه طرح پیاده شده وحدود 8000 مراجعه‌کننده داشته است. درخواست‌کننده تسهیلات به سایت مراجعه و درخواست را ثبت می نمایدو شماره پیگیری دریافت می کند. این درخواست بطور الکترونیکی توسط نزدیک‌ترین شعبه‌ای که تعیین می‌شود، بررسی شده و مشخص می‌شود که آیا متقاضی واجد دریافت تسهیلات هست یا نیست اگر جواب رد داده شود فرد با مراجعه به سامانه متوجه می‌شود که واجد شرایط نیست درغیر اینصورت ضمن اعلام مدارک مورد نیاز ، ساعت و روز مراجعه متقاضی به شعبه تعیین می‌شود . چون این طرح موفق بوده برای تمامی کشور فعال شده و درمراحل بعدی می‌توانیم تعداد مراجعات فرد به شعبه را بیش از این کاهش دهیم بطوریکه فقط برای تنظیم پیمان‌نامه به شعبه مراجعه نماید.
طرح بعدی بانک‌پذیری کودک و نوجوان است بانک کشاورزی با هدف ارایه بانکداری مدرن در سطح کودکان و نوجوانان بین 11 تا 15 سال این پروژه را تعریف کرده است.
طبق این طرح با هماهنگی مدارس کلاس‌های آموزش دانش آموزان در محل بانک تشکیل می‌شود. دراین دوره کوتاه مباحث بانکی ، پولی و بانکداری الکترونیک بطور تئوری و عملی تشریح می شود. این طرح از نیمه سال 86 در سطح کشور آغاز و تاکنون 2934 کلاس برگزار شده و 79 هزار و 494 نفر فراگیر داشته است .
بانک کشاورزی با استفاده از قابلیت های مهرگسترسامانه هایی را به سفارش مشتریان بزرگ طراحی کرده وبه این گروه از مشتریان خدمات ویژه ارائه می دهد.
•یکسری کارت‌هایی بانک کشاورزی در حوزه بانوان صادر کرده تحت نام‌های ایران‌بانوو... چه تفاوت‌هایی در ارایه خدمت در این کارت‌ها وجود دارد آیا تنها در نام تفاوت دارند یا اینکه خدمات متنوعی ارایه می‌دهند؟
این از تکنیک‌های بازاریابی است برای جذب مشتریان، گروه‌ها را طوری تعریف می‌کنند که همه جامعه مورد نظر را در برگیرد . این طرح برای خانمها و برای دانشجویان،غیر دانشجویان، متاهل شاغل و خانه‌دار می باشد . خدماتی که هریک ازگروه ها با بازکردن این حسابها دریافت می نمایند متفاوت بوده و متناسب با شغل آنها است .
•در حال حاضرکربنکینگ بانک کشاورزی دوره گذار را پشت سر گذاشته و وارد دوره تثبیت شده است تحلیل و ارزیابی شما چیست ؟
ارزیابی ما نشان می دهدکه انتخاب نرم افزاردرست صورت گرفته وبکارگرفتن نرم افزاری که به بسیاری از بانکهای دنیا سرویس می دهد امکانات خوبی را به ارمغان آورده است. ضمن اینکه از تجربیات بانکی و نرم افزاری خارج از کشور استفاده شده است . همه اطلاعات جزیره ای سابق روی سیستم مهرگستر یکپارچه شده است .این سیستم درحال حاضر به حدود2000 شعبه ، 35 میلیون حساب و بیش از 4 میلیون تسهیلات سرویس می دهد و با تراکنش روزانه 6 تا 8 میلیون وضعیت مطلوبی دارد .
• درسال جدید بیشتر در چه حوزه ای وارد خواهید شد؟
بانک کشاورزی برای ارائه خدمات متنوع الکترونیکی بانکی زیرساخت‌ها را آماده کرده است. طبق برنامه تنظیم شده ، بانک کشاورزی رویکرد خود را درسال جاری ارائه خدمات متنوع جدید الکترونیکی به مشتریان قرارداده است .
بانک کشاورزی به منظور بالا بردن ضریب اطمینان مشتریان چند سال قبل واحد امنیت اطلاعات را ایجاد نموده است . درسال جاری برای ارتقاء سطح امنیت طرح های متعددی را در دست اقدام دارد از جمله پیاده سازی " سیستم مدیریت امنیت اطلاعات " (ISMS) و برنامه مقابله با حوادث غیر مترقبه .