دکتر طالبی : ورود به بیمه محصولات کشاورزی یک فرصت خوب برای شرکتهای بیمه تجاری است

متن خبر سخنرانی دکتر طالبی در نخستین کنفرانس ملی بررسی فضای کسب و کار صنعت بیمه کشور

متن سخنرانی دکتر طالبی مدیر عامل بانک کشاورزی در نخستین کنفرانس ملی بررسی فضای کسب و کار صنعت بیمه کشور در تاریخ 12 آبان ماه سال جاری

سلام علیکم و رحمه الله
بسم الله الرحمن الرحیم
خیلی ممنونم از این وقتی که به بنده اختصاص دادند . خیلی خوشوقتم که در جمع عزیزان فعال در حوزه بیمه هستم البته بنده حضورم در اینجا به عنوان مدیر عامل صندوق بیمه محصولات کشاورزی است. جا دارد که با توجه به جایگاه مهم بیمه در اقتصاد و توسعه کشور، از این فرصت استفاده کرده و از نقش خوب و موثری که همه شما فعالان بیمه در کشور دارید تشکر کنم .
فلسفه حضور من در این کنفرانس دعوت از شرکت های بیمه تجاری برای فعالیت در بیمه محصولات کشاورزی به عنوان یک فرصت خوب است. شاید بتوان گفت که بیمه انتهای زنجیره ای است که اصل آن مدیریت ریسک است و اگر که بیمه بخواهد موثر واقع بشود باید به دنبال آن باشیم که آیا حوزه هایی که بیمه می کنیم مدیریت ریسک در آنها اعمال می شود یا نه و اساساً بپذیریم که بیمه کردن هدفش توسعه اقتصادی است . هدف بیمه این نیست که یک شرکت هایی فعالیت بکنند و درآمدی داشته باشند و یک عده ای هم که خسارت می‌بییند دیگران که جزء گروه هستند خسارت آنرا بدهند. اگر واقعاً نگاه به بیمه این باشد که جبران خسارت باشد بیمه آن نقشی را که باید در توسعه اقتصادی ایفا بکند، نمی کند. یک سوال مطرح است که امید است عزیزانی که در صنعت بیمه فعال هستند پاسخ این سوال را در یک همایشی بدهند که آیا در کشور ما هر حوزه ای را که بیمه می کنیم به نحوی آنرا به سمت مدیریت ریسک هدایت کرده ایم و به نحوی منجر به توسعه آن بخش شده است ؟ آیا واقعاً بیمه کردن حوزه حمل و نقل منجر به توسعه حمل و نقل شده است ؟ آیا بیمه مسئولیت منجر به بهبود مدیریت ها شده است ؟ و همینطور الی آخر .
یا بیمه هایی که در حوزه پیمانکاریی ها انجام می دهیم صرفاً ابزاری برای اطمینان خاطر و شاید هم برای خطر کردن می شود. به هیچوجه هدف از بیمه، افزایش خطر کردن آن حوزه ای که ما بیمه می کنیم نیست.
اساساً هر جا که بخواهد بیمه مطرح بشود باید ببینیم مخاطراتی که در آن حوزه وجود دارد چه هست. معمولاً برای شرکتهای بیمه و فعالان بیمه ای هر مقدار که تنوع خطر در یک حوزه بیشتر باشد آنجا برایشان جاذب‌تر است و به دنبال این هستند که  این خطر را مصون بکنند، بیمه بکنند.در حوزه کشاورزی تنوعی از ریسک ها وجود دارد ریسک تولید ، ریسک قیمت ، ریسک دارایی ، ریسک مرتبط با نیروی انسانی و ریسک مالی - هر کدام از این ریسک ها خودشان گستره فراوانی دارند-، مخاطراتی در حوزه محصولات کشاورزی هستند که می توانند مورد توجه شرکت های بیمه ای قرار بگیرند و خدمات بیمه ای به آنها ارائه بدهند.
برای یک شرکت بیمه تجاری مهمترین سوالی که مطرح میشود این است که آیا واقعاً این خطر قابل بیمه کردن هست یا نه .
حوزه کشاورزی با همه مخاطراتی که دارد از نظر خصوصیاتی که حرفه‌ای‌های بیمه به آن قائل هستید قابل بیمه کردن است .
اگر زیان در یک حوزه قابل پیش بینی باشد، قابل تخمین باشد، می توان آنجا را بیمه کرد . اگر امکان تبدیل آن حوزه به ریال باشد می توان آنجا را بیمه کرد . اگر طوری باشد که احتمال وقوع آن خطر خیلی بالا نباشد می شود آنجا را بیمه کرد و اگر خطری که در آن حوزه اتفاق می افتد تحت تاثیر رفتار بیمه گذار نباشد، می شود آنجا را بیمه کرد. حوزه کشاورزی واجد  تمام این خصوصیات است . شاید نیامدن شرکت های بیمه تجاری به سمت بیمه کشاورزی به خاطر این هست که بعضی از حوزه ها و بعضی از مخاطرات بخش کشاورزی را به حوزه های دیگر تعمیم میدهند. نکته دیگری که به عنوان یک عامل انگیزاننده بیمه های تجاری است که سراغ بیمه محصولات کشاورزی و بیمه کشاورزی بیایند، سهمی است که بخش کشاورزی در اقتصاد دارد . بخش کشاورزی ما سالیانه حدود پنجاه و  پنج هزار میلیارد تومان تولید دارد .
اگر صنعت غذایی ، حمل و نقل ،نگهداری و موارد مربوط به آن را به این اضافه کنیم یک عدد بسیار بالایی می شود.با توجه به این که تولید ناخالص داخلی کشورمان نزدیک به دویست و شصت هزار میلیارد تومان است عدد بخش کشاورزی عدد کمی نیست. بنابراین از نظر بیمه گر فرصت مناسبی است . تنوع فعالیت های کشاورزی خیلی زیاد است .
برای کسانی که بیمه گر هستند تنوع، عامل مهمی است اگر که بخواهند یک فعالیت را به عنوان هدف بیمه خود قرار دهند برایشان مهم است که در یک نقطه یا چند نقطه متمرکز شده است. آیا یکجا در معرض یک خطر قرار گرفته یا توزیع شده است. تولید شیر در کشور ما متنوع و همراه با پراکندگی است از نظر تولید دام نیز پراکنش داریم .
در حوزه های مختلف ارقام و اعداد بسیار بالایی هستند. مزارع پرورش میگو 2/6 هزار هکتار است . تولید عسل و همینطور موارد دیگر.
کثرت فعالان کشاورزی- عدد و رقم دادن در حوزه فعالان بخش کشاورزی خیلی مشکل است ولی ده میلیون نفر بطور مستقیم در بخش کشاورزی فعال هستند. معمولاً وقتی که ما بخواهیم بیمه کنیم تنوعی از فعالیت ها را داریم از جمله خود فعالان می توانند مخاطب بیمه ای ما باشند .
ظرفیت بالقوه در بخش کشاورزی – پیش بینی توسعه در بخش کشاورزی به  گونه ای است که در سطح محصولات گلخانه ای برای تولید 14میلیون تن و بالغ بر 45 هزار هکتار تا پایان سال 90 برنامه ریزی شده است. اگر 14 میلیون تن را ضربدر عدد 500 تومان بکنید 7000 میلیارد تومان می‌شود یعنی از نظر پیش بینی توسعه ، این حوزه خوبی است که میتواند مورد توجه باشد.
در حوزه تولید شیر، پیش بینی این است که 15 میلیون تن تا سال 90 تولید بشود . در تولید تخم مرغ بالغ بر 764 هزار تن پیش بینی است که تا پایان سال 90، تولید ماهی 192 هزار تن تولید میگو 6 هزار تن و همینطور اعداد دیگر .
بنابراین، این ارقام نشان دهنده ظرفیت توسعه ای بسیار بالایی است که در بخش کشاورزی وجود دارد و در مقایسه با سایر بخش های اقتصادی حوزه جالبی است که شرکت های بیمه تجاری سراغشان بیایند . توسعه های انجام شده در حوزه بیمه کشاورزی به گونه ای است که در حالی که در سال 76 جمع حق بیمه دریافتی ما حدود 28 میلیارد ریال بوده در سال 86 این عدد به حدود 2200 میلیارد رسیده است .همین امسال فقط دولت حدود 430 میلیارد تومان حق بیمه داده و نزدیک به 100 میلیارد تومان هم کشاورزان داده اند. تا آنجایی که اطلاع دارم عدد خوبی است. حتماً خواهید گفت با این مقدار حق بیمه اگر خوب اداره بشود می توان پرتفوی ریسک بالایی را اداره کرد .
ما معتقد هستیم اگر که شرکت های بیمه تجاری وارد بیمه کشاورزی بشوند فایده اش برای بخش کشاورزی زیاد هست .
ما معتقدیم اگر عملیات بیمه گری بهینه شود، کارایی افزایش و هزینه کاهش پیدا می کند. تخصص و تبحری که بیمه های تجاری کشور دارند، این فرصت را برای بخش کشاورزی فراهم می‌کند. الزاماتی که شاخص های مدیریت ریسک مطرح می کند باعث بهبود بیمه تجاری در بخش کشاورزی می شود که این فرصت خوبی برای بخش کشاورزی است. وقتی که بیمه تجاری می‌خواهد حوزه ای را بیمه کند یک حداقل هایی را الزام می کند .این حداقل ها همان نقشی است که می خواهد برای توسعه آن بخش ایفا کند. وقتی که سراغ بیمه کردن یک گلخانه، یک گاوداری، یک مزرعه مثلاً پرورش میگو ، ماهی می آید، استانداردی که برای تاسیسات تعیین می‌کند، وجود نیروی متخصص را الزام آور می کند، آموزش میدهد، آموزش مدیریت میدهد، برای اینکه هدفش این است که ریسک را برای خودش کاهش بدهد . الزام به رعایت استاندارد تولید می‌کند و این باعث می شود که محصول را رقابتی تر کند و قابلیت صادراتش را هم بالا ببرد.
تخصیص بهینه کشت- حتماً شرکت بیمه تجاری خواهد گفت که تولید این محصول در این منطقه اقتصادی نیست یا این محصول در آن منطقه اقتصادی است، یعنی در تخصیص بهینه کشت می تواند نقشی بهتر از نظارت دولتی ایفا کند. سطح پوشش را می تواند بالا ببرد. اگر به فرض ما الان 50 درصد پوشش بیمه ای می دهیم می تواند به 100% برسد یعنی عمده محصولات و همه سطح کشور را پوشش بدهد .
افزایش سطح زیر کشت - اگر بیمه های تجاری اطمینان بیشتری به تولید کنندگان بدهند،تولیدکنندگان جرات افزایش سطح تولید را خواهند داشت.  البته به نوبه خودش خود این بالا رفتن سطح زیر کشت، برای شرکت بیمه ایجاد درآمد می‌کند .
افزایش ظرفیت اعطای تسهیلات - فعالیت های کشاورزی  که بیمه می شوند اعطای تسهیلات روان تر میشود .
افزایش انگیزه در سرمایه گذاری - اگر بیمه‌های تجاری سراغ بخش کشاورزی بیایند، سرمایه گذاران بیشتری آمادگی سرمایه گذاری در بخش کشاورزی را پیدا می‌کنند. به همین دلیل است که ورود بیمه های تجاری به بخش کشاورزی را کار خیلی خوبی می‌دانیم، برای شرکت های بیمه ای هم فرصت خوبی است. همان اعداد و ارقامی ارایه شده در مورد گستره بخش کشاورزی و درآمد و حوزه ریسک بخش کشاورزی کافی بود، یعنی خیلی نیاز به توضیح بیشتر نیست . نهایتاً شرکت‌های بیمه ای به دنبال این هستند که پرتفوی متنوعی داشته باشند، ولی تا حالا خیلی سراغ بخش کشاورزی نیامدند.
در بخش کشاورزی هم برای پیش بینی ها و هم برای مدیریت خطر تکنولوژیهای پیشرفته‌ای آمده، روش هایی که براحتی میشود پیش بینی کرد ، براحتی میشود مدیریت خطر کرد، که این یک فرصت خوبی برای شرکتهای بیمه ای است. اگر که به کشاورزی به عنوان Agri Business نگاه بشود مواد اولیه ، نهاده ها، تولید ماشین آلات کشاورزی ، تولید محصول ، نگهداری ، حمل و نقل، همه این زنجیره مثلا یک کشت و صنعت یا یک مجموعه تولید رامی توان همه فعالیت زنجیره اش را پوشش داد . اگر که طیف گستره مرغداری را در کل کشور و کل زنجیره در نظر گرفته شود حتماً چیز جالبی است. درآمد خیلی خوبی هم دارد .
آمادگی دولت برای حمایت - دولت کاملاً آمادگی دارد که حمایت کند. بنابراین، این فرصت خیلی خوبی برای بیمه تجاری است. به نظرم ما به یکی از این دو روش می توانیم شرکت های بیمه تجاری را به سمت بیمه محصولات کشاورزی بیاوریم. هر دو روش در دو کشور توسعه یافته اجرا شده و تجربه موفقی داشتند. یکی مربوط به اسپانیا است و یکی مربوط به آمریکاست. یک روش که در اسپانیا اجرا شده و کاملاً هم موفق است. همه ریسک‌های قابل بیمه شدن از سوی شرکت بیمه تجاری، بیمه می شود. با توجه به تجربه ای که بیمه محصولات کشاورزی دارد خیلی از تخصص ها و خیلی از تکنیک ها و روش‌ها و دانش هایی که در این حوزه برای شرکت بیمه لازم است، الان وجود دارد. بیمه محصولات کشاورزی می تواند همه تخصص ها را در اختیار قرار دهد.این که آیا فلان ریسک قابل بیمه کردن هست یا نه ،ما می توانیم در یک فرآیند تخصصی این را برای بیمه های تجاری توضیح دهیم.

 همه ریسک های قابل شدن ، از سوی شرکت بیمه های تجاری بیمه بشود. معمولاً در کشورها اسپانیا به صورت coinsurance عمل می کنند. بنابراین چند تا از شرکت های بیمه تجاری می توانند coinsurance را بپذیرند. صندوق بیمه محصولات کشاورزی آمادگی دارد که آنرا بیمه اتکایی بکند که این یک فرصت خوبی است.
انواع و اقسام بیمه ها در حوزه کشاورزی قابل انجام است. به دلیل اینکه ما تنوع بهره‌برداریها داریم. بصورت انفرادی ، بصورت گروهی ، بصورت حرفه ای، امکان این کار هست بنظرم این الگو، الگوی خوبی است و آمادگی این وجود دارد که در یک حوزه خاصی شروع بکنیم و این تجربه را انجام بدهیم .
روش دومی  که ما می توانیم انجام  دهیم این است که صندوق بیمه ،بیمه اتکایی کند و هزینه های عملیاتی را بپذیرد.. یعنی به عنوان یارانه، هزینه عملیاتی را بپذیرید .

من فقط خواهشم این است که این عرایض بنده را مبنا قرار بدهید و اگر علاقمند بودید، در بیمه کشاورزی وارد بشوید. انشاءالله متولیان شرکت های بیمه می توانند اعلام کنند و من در خدمتشان هستم. بیمه مرکزی و سایر نهادهایی که نظارت می کنند ما آمادگی کامل داریم برای اینکه بیمه کشاورزی را به بیمه های تجاری محول کنیم. سپاسگزارم .